De symptomen van een geïnfecteerde hond zijn dan ook best vaag, zegt de woordvoerder van de Hondenbescherming. “Over het algemeen voelt een hond zich dan niet lekker. Een hond kucht of hoest wat, is wat sloom, kan vermageren en een slechtere conditie hebben. Best algemeen dus: een hond die niet lekker in z’n vel zit.”

Maar als de infectie niet wordt behandeld, kunnen de larven longaandoeningen, hartfalen en uiteindelijk de dood van de hond veroorzaken. “Zonder behandeling gaat een hond dood aan deze worm.”

Niet herkend

Ook Marjoleine herkende het niet, terwijl ze al dertig jaar honden houdt. Pup Loulou was wat stram, herinnert ze zich. Loulou had verschillende bloeduitstortingen en kreeg een epileptische aanval. “Ze was opeens doof en blind, prikkels kwamen niet meer binnen.” Na een dag liet ze pup Loulou inslapen. “Het was echt heel heftig.”

Bij de autopsie werd de Franse hartworm aangetroffen. “Door de worm stolde het bloed van Loulou niet goed meer, vandaar ook de bloeduitstortingen.” Achteraf gezien hadden Marjoleine en haar dierenarts het kunnen herkennen. Loulou had een maand eerder op haar tong gebeten, en dat heelde maar niet. “Achteraf denk je, wacht eens even.. Maar als je niet weet dat er misschien iets aan de hand is, dan herken je dat niet. Het heet een Franse hartworm, ik was er totaal niet op voorbereid dat ze ook in Nederland voorkomen. Ik kon me niet voorstellen wat de impact van een slak kan zijn.”

Franse hartworm

De Franse hartworm, ook wel bekend als Angiostrongulus vasorum, is een hele dunne worm die als larve leeft op slakken. Als een hond vervolgens een geïnfecteerde slak eet of het slakkenspoor oplikt, komen de larven in de darmen van de hond terecht. Daar kan de larve door de darmwand heen gaan, waardoor die in de bloedbaan terechtkomt. Uiteindelijk kunnen de larven terechtkomen in het hart of de longen van de hond, waar ze uitgroeien tot volwassen wormen.

Vrouwelijke wormen gaan dan gelijk weer nieuwe larven produceren, die vervolgens opgehoest worden door de hond. Die larven komen dan in het speeksel of de ontlasting van de hond terecht. Eenmaal uitgepoept, kan de infectie weer bij de slakken terechtkomen: die smullen namelijk van hondenpoep. Hierdoor blijft het een cirkelproces.

Met het uitpoepen van de nieuwe larven is een hond nog niet van de parasiet af. Dat kan alleen met behulp van ontwormingsmedicatie.

Bron: Koninklijke Hondenbescherming & ESCCAP

De Franse hartworm komt voor in meerdere Europese landen, waaronder in Frankrijk, Duitsland, Italië, Denemarken en Spanje. Ook in ons land zijn op verschillende plekken slakken met hartwormlarven te vinden. “De parasiet komt zeker voor in Den Haag, op de Hoge Veluwe en bij de Oostvaardersplassen”, zegt de Hondenbescherming.

Vos als verspreider

Maar we zouden eigenlijk in heel Nederland moeten oppassen voor geïnfecteerde slakken, zegt Rolf Nijsse. Hij is parasitoloog aan de Universiteit Utrecht en doet met zijn faculteit onderzoek naar deze Franse hartworm. “Honden worden op verschillende plekken uitgelaten en kunnen zo de larven verspreiden. Maar ook vossen spelen een rol bij de verspreiding.” Vossen kunnen namelijk ook geïnfecteerd raken met de parasiet, en die kunnen een stuk verder en sneller bewegen dan slakken, waardoor de parasiet eigenlijk overal kan komen. “Eigenlijk geldt dat er veel geïnfecteerde slakken voorkomen in gebieden met vossen, zoals bijvoorbeeld in Den Haag het geval is.”

“Met de miljoenen honden in Nederland, en de natte zomer met veel slakken, kan het bijna niet anders dat er een stijging is in geïnfecteerde slakken en honden. Maar op basis van de gerapporteerde ziektegevallen bij ons op de kliniek of in het lab, is dat niet te zeggen.”

Nijsse legt uit dat de meeste honden die nú geïnfecteerd zijn, nog geen symptomen vertonen. Dat komt pas later. “Als we het hebben over de honden met symptomen, hebben we het dus over een mogelijk topje van de ijsberg.” Dit beaamt ook de Hondenbescherming. “In het begin van de infectie heeft een hond geen specifieke klachten. Een infectie komt vaker voor dan we nu weten, omdat die niet altijd herkend wordt. Het regelmatig ontwormen van een hond kan ervoor zorgen dat de infectie verdwijnt voordat we weten dat die er is.”

Medicatie werkt goed

De Hondenbescherming pleit voor meer herkenning van de impact van de Franse hartworm. “Zonder behandeling gaat een geïnfecteerde hond dood, terwijl medicatie goed werkt.” Sinds het overlijden van pup Loulou waarschuwt Marjoleine medehondeneigenaren en let ze extra op bij haar andere honden. “Het is een vreselijke manier om je maatje te verliezen. Ik wens het niemand toe.”